شنبه بیست و یکم دی ۱۳۹۸ | 13:31 | نشریه سرامیک و ساختمان -

اشکال اولیه کاشیهای سرامیکی مربوط به دوران قبل از تاریخ است وقتی که استفاده از رس به عنوان یکی از مصالح ساختمانی در چندین تمدن اولیه توسعه یافت. کاشیهای مدرن اولیه به طور زمخت شکل داده شده بود و استقامت کاشیهای امروزی را نداشتند. مصالح کاشیها از کف رودخانهها استخراج شده در بلوکهای ساختمانی فرم داده و در آفتاب خشک میشدند. کاشیهای اولیه خام بودهاند ولی حتی در 6000 سال قبل مردم با استفاده از رنگ زدن و کندهکاری ظریف روی کاشیها از آنها برای تزیین استفاده میکردند.
باستانشناسان در یافتهاند که بشر اولیه در حدود 24000 سال قبل از میلاد اقدام به ساخت سرامیک میکرده است. این سرامیکها در چکسلواکی یافت شدهاند و به شکل حیوانات و پیکره انسان، تخته صاف و توپ میباشد. این سرامیکها را از چربی حیوانات به همراه استخوان آنها و خاکستر استخوان و مقداری رس ریز دانه میساختند و بعد از شکل دادن آن را در دمایی در حدود 500 تا 800 درجه سانتیگراد در کورههای گنبدی شکل و یا به شکل نعل اسب پخت مینمودند. اما هنوز معلوم نیست این نوع از سرامیکها را به چه علتی میساختند. اولین ظروف سفالی مورد استفاده در 9000 سال قبل از میلاد مسیح ساخته میشد و برای نگهداری غذا و دانههای خوراکی مورد استفاده قرار میگرفت. ساخت شیشه نیز تقریباً همزمان با سفال و در 8000 سال پیش در مصر آغاز شد به طوریکه در پخت سفال به علت حضور اکسید کلسیم به همراه شن و سودا در نهایت به سفالهای لعابدار رنگی منجر شد.
صنعت سرامیک در واقع محدود به ساخت ظروف، وسایل و قطعات سفالی ساده گذشته نیست و کاربردی شگرف در همه ابعاد تمدن و تکنولوژی نوین بشر امروز دارد. روش ساخت و تهیه کلیه وسایل سرامیکی تقریبا یکی است و بسته به کاربرد، تفاوتهای جزئی در روش تولید دارد. مصریهای باستان، اولین کسانی بودند که کشف کردند کاشیهای رسی پخته شده در کوره محکمتر و در برابر آب مقاومترند. بسیاری از تمدنهای باستان از کاشیهای مربعی کوچک پخته شده رسی برای تزیین در معماری استفاده میکردند.
ساختمانهای شهرهای قدیمی بینالنهرین با سفالینههای قرمز بدون لعاب و کاشیهای رنگارنگ نماکاری شده بودند. یونانیان و رومیان باستان از سرامیک در کف، سقف و حتی لولهکشی درون ساختمانها استفاده میکردند . چینیها از رس سفید رنگ به نام کائولین استفاده میکردند تا بتوانند سرامیک مقاوم و سفید رنگی به نام چینی (Porcelain) تولید کنند. در اروپای قرون وسطی از کاشیها در کف کلیساها استفاده میشد. در سراسر قاره اروپا بیزاسنها به بهترین شکل از کاشیهای کوچک در مقیاسهای کوچک استفاده میکردند. آنها با استفاده از کاشی، شیشه و سنگ الگوهای موزاییکی پرمفهوم و زیبایی خلق کردهاند.

تاریخچه سفال در ایران
سفال یکی از مهمترین و قدیمیترین دستساختههای هنری بشر است که در آغاز کار سفالگری تاکنون هم چنان پایدار مانده است. مردم سرزمین ایران به سبب موقعیت خاص جغرافیایی و قرار گرفتن بر سر راه شاهراه تمدنها، نه تنها از نخستین سازندگان آثار سفالی بودهاند بلکه چیره دستترین سازنده به شمار میرفتهاند. در ایران در چهار منطقه مسکونی، سفالگری رواج داشته است:
1- منطقه غرب کوههای زاگرس نزدیک کرمانشاهان
2- کرانههای جنوبی دریای خزر
3- شمال غرب آذربایجان
4- جنوب شرق ایران
در حاشیه کویر و نواحی مرکزی ایران نیز سفالهایی با قدمت هشت هزار سال به چشم میخورد.
کهنترین اشیاء سفالی به دست آمده در کاوشهای باستانی ایران آثار مکشوفه از گنج دره تپه در استان کرمانشاه است که به هزاره هشتم قبل از میلاد بر میگردد. همین طور مناطقی چون غاری در جنوب مازندران نزدیک بهشهر (هزاره هشتم قبل از میلاد) و در مرحله دوم در منطقه زاغه در دشت قزوین، چشمهعلی نزدیک تهران و تپه سیلک کاشان.
سفالهای مکشوفه از نقاط مذکور خشن و دارای مغز نرم است که موادی دارای کاه خشک شده و سبزیجات ریز برای چسبندگی به مخلوط اولیه یعنی آب و خاک افزودهاند و چرخ سفالگری هنوز مورد استفاده قرار نگرفته است و همینطور حرارت کوره قابل کنترل نبوده است و سفال کاملاً سخت و یکرنگی بدست نمیآمده است و گاهی مغز به علت کمی درجه حرارت خاکستری متمایل به سیاه باقی مانده است (هزاره ششم ق.م). در مرحله بعد سفالسازی تکامل بیشتری مییابد و از شن نرم و پودر شن به همراه خاک استفاده میشود تا ظروفی با جداره بسیار نازک ساخته شود. در این دوره ساخت ظروف با کف مقعر و بدنه محدب آغاز شد.
در هزاره چهارم ق.م با اختراع چرخ سفالگری و استفاده از آن در شکل بخشیدن به ظروف سفالی تحولی جدید در صنعت سفالسازی آ غاز میشود و همچنین تزئینات روی ظروف تنوع بیشتری پیدا میکند.

صنعت کاشی در ایران
صنعت كاشيسازي در ايران سابقه طولاني دارد، حتي در دوران قبل از اسلام و حتي قبل از ميلاد نيز در ايران رواج داشته، به طوري كه نمونههايي از صنعت كاشيكاري ايران در شوش كه مربوط به كاخ هخامنشيان است پيدا شده كه قدمت آن مربوط به ۴۰۰ سال قبل از ميلاد است كه به وسيله باستانشناسان فرانسوي به فرانسه برده شد و اكنون در موزههاي فرانسه موجود است. صنعت كاشيسازي بعد از اسلا م نيز در ايران رواج داشت و كم و بيش راه ترقي خود را طي ميكرد و در دوران صفويه اين هنر به اوج ترقي خود رسيد به طوري كه هنوز هم كاشيكاريهايي كه در زمان شاه عباس در اصفهان انجام شده از لحاظ زيبايي و ثبات رنگ بينظير است. نمونه اين كاشيكاري در مسجد شيخ لطفاله در اصفهان موجود است و زيباترين معرقكاري دنيا است ولي اين صنعت بعد از آن تاريخ رفته رفته سير نزولي طي كرد، مخصوصاً در دوران قاجاريه و همينطور تا حدود سالهاي ۱۳۳۰ صنعت كاشيسازي به كلي در ايران از بين رفت و كاشيهاي ما منحصر شد به قطعه آجري لعابدار نامرغوب كه ضخامت آن در حدود ۱۲ تا ۱۵ ميليمتر و داراي ابعادي ناگونيا بود كه در اثر كوچكترين حرارت لعاب روي آن ترك خورده و منظرهاي ناخوشايند داشت.
از اين سال به بعد رفته رفته صنعتگران ايراني به فكر احياي اين صنعت ديرينه افتادند و تا سال ۱۳۴۲ اين صنعت با تشكيل اتحاديههاي كاشيسازي رو به ترقي رفت و در اين موقع ضخامت كاشيهاي ساخت ايران در حدود ۷ ميليمتر و ابعاد آن قدري گونياتر و محصولي به مراتب تميزتر و قابل استفادهتر از سابق به بازار عرضه شد و رفته رفته ميرفت تا اين صنعت در ايران پا گرفته و به عظمت دوران قبل نزديك شود ولي در همين موقع چند كارخانه تمام اتوماتيك خارجي كه محصولي بهتر و تميزتر و همچنين در ابتدا ارزانتر از محصولات قبلي ايراني داشتند به بازار كاشي ايران وارد شدند، در آن زمان صنعتگران ما از لحاظ اقتصادي ياراي مقاومت در مقابل اين كارخانهها را نداشته و به طور كلي از بين رفتند و صنعت كاشي ما منحصر به محصولات اين كارخانهها كه مواد اوليه و ماشينآلات آن بطور كامل از خارج به ايران وارد شده بود، گرديد. شرکت کاشی ایرانا IRANA اولین شرکت تولیدی کاشی و سرامیک در ایران می باشد.

اولین کارخانه کاشی ایران - شرکت کاشی ایرانا IRANA TILE
شركت سهامي عام كارخانه ايران (ايرانا) (گروه کارخانجات چینی ایران) اولين و بزرگترين توليدكننده كاشي ديواري به روش صنعتي در ايران بود كه در سال 1336 با سرمايه 520 ميليون ريال تحت شماره 5904 به ثبت رسيده و در سال 1339 برای تولید كاشي ديواري مورد بهره برداري قرارگرفت، ليكن در قالب اهداف توسعه تغييرات عمده اي به جهت نصب تدريجي ماشين آلات وكوره ها صورت گرفته كه به موجب آن ظرفيت ساليانه آن افزایش یافت.
دراجراي طرحهاي توسعه درسال1372خط توليد كاشي صادراتي باظرفيت ساليانه 5/1ميليون متر مربع مورد بهره برداري قرار گرفت.
همچنين درسال هاي1379 و1380 نيزكارخانه (سهيل كاشي) در دوفازبا ظرفيت اسمي 7500 مترمربع روزانه جهت توليدكاشي كف راه اندازي گرديد و در راستاي بازسازي واحدهاي قديمي درسال هاي 1381 و 1382 نيز كارخانه سحركاشي در دوفاز با ظرفيت اسمي 14000 مترمربع روزانه جهت توليدكاشي ديوار و در سال 88 کارخانه سپیدکاشی باظرفیت 7000مترمربع درروز جهت تولید کاشی کف راه اندازي گرديد تا با راه اندازي اين واحدها سبدكالاي كارخانجات كاشي ايران تكميل گردد ولی به هرحال پس از دوران رکود صنعت کاشی و سرامیک کشور، اولین کارخانه تولیدی کاشی و سرامیک کشور، در سال 1395 از تولید بازماند و در نهایت بطور کامل تولید کاشی در این کارخانه متوقف شد.

کاشی سعدی
شركت كارخانجات كاشي و سراميك سعدي در سال 1339 هجری شمسی در زمینی به مساحت 36 هکتار در شهر ری فعالیت خود را آغاز و در چهاردهم اسفند ماه 1340 با شماره ثبت 8114 در قالب شركت كارخانجات كاشي و سراميك سعدي در اداره ثبت شرکت ها به ثبت رسید. این کارخانه در زمره قدیمی ترین کارخانه های کاشی در ایران است که با تولید کاشی دیوار و کف در بازار حضور مستمر داشته است. در طول سالیان متمادی متناسب با نیاز مشتریان، برندهای مختلفی از این کارخانه به بازار عرضه شده که با نام های سعدي ، بوستان ، پارسیان ، بهارستان و اروند شهرت یافته اند. تولید کاشی های ضد اسيد برای نخستین بار در کشور و چاپ طرح های جدید با استفاده از تکنولوژیHD بر روی کاشی از جمله افتخارات این کارخانه در توسعه صنعت کاشی و سرامیک در ایران است.
شركت كارخانجات كاشي و سراميك سعدي در حال حاضر با ظرفیت تولید 4 میلیون متر مربع کاشی کف در سال، به عنوان با سابقه ترین کارخانه کاشی فعال در بازار ایران حضور دارد.

کاشی اصفهان
شرکت صنایع کاشی اصفهان با قدمتی نزدیک به نیم قرن در اوایل دهه 50 شمسی راه اندازی شد و در طی این دوران فراز و نشیب های فراوانی را تجربه کرد. این کارخانه یکی از بزرگترین کارخانه تولید کننده کاشی در منطقه اصفهان است که در شهر تاریخی اصفهان با مساحتی بالغ بر 45 هکتار واقع شده است. این کارخانه چندی پیش متوقف شد و خوشبختانه با تلاش مسئولین مربوطه مجدد راه اندازی شد و هم اکنون به فعالیت خود ادامه می دهد.

کاشی پارس
شرکت کاشی پارس یکی از اولین کارخانجات تولید کننده کاشی دیواری (دوپخت) در ایران می باشد که در سال ۱۳۵۲ تاسیس شده و در سال ۱۳۵۶ مورد بهره برداری قرار گرفته است. پس ازگذشت 4 دهه تولید مستمر و حضور در بازارهای داخلی بعنوان یکی از قویترین تولید کنندگان کاشیهای تک پخت و دو پخت، این شرکت در سال ۱۳۷۹ برمبنای مطالعات پایه ای گسترده و با اجرائی نمودن برنامه نوسازی، کلیه خطوط تولید خود را جمع آوری نموده و نسبت به جایگزینی آن با ماشین آلات منطبق با آخرین تکنولوژی روز دنیا نمود تا علاوه بر ارتقاء کیفی محصولات تولیدی و جایگاه خود در بازارهای داخلی، با افزودن تکنولوژی تولید کاشی پرسلانی این محصول را برای اولین بار در ایران تولید نماید.
•فاز ۱ : احداث خط تولید کاشی دو پخت دیوار به ظرفیت ۲,۰۰۰,۰۰۰ متر مربع.
• فاز ۲ : احداث خط تولید جدید کاشی کف به ظرفیت ۳,۵۰۰,۰۰۰ متر مربع انواع محصولات پرسلان لعابدار.
•فاز ۳: احداث خط تولید جامع تولید کاشی پرسلانی (با تکنولوژی TWIN PRESS) با قابلیت تبدیل به انواع تولیدات FULL BODY, SOLUBLE SALT & GLAZED PORCELAIN به ظرفیت ۱,۰۰۰,۰۰۰ متر مربع با نام PARSTON

کاشی نیلو
کاشی نیلو یکی از شرکت های قدیمی تولیدی کاشی و سرامیک کشور است که عملیات احداث آن در سال 1353 آغاز شد. این شرکت در طول دوران فعالیت خود با فزار و نشیب های فراوانی مواجه شد و به دلایل مختلف در چند سال گذشته، مدتی فعالیت آن متوقف شد ولیکن با همت مسئولین، این واحد قدیمی تولیدی که از تکنولوژی بالایی برای تولید انواع کاشی برخوردار است مجدداً فعالیت خود را در سال های گذشته آغاز کرد.

کاشی حافظ
ارخانجات کاشی حافظ با بیش از چهار دهه سابقه فعالیت در صنعت سرامیک کشور از نخستین مجموعههای تولید کاشی و سرامیک در کشور و از خوشنامترین و معتبرترین تولیدکنندگان داخلی این صنعت است که فعالیت خود را در سال ۱۳۵۵ خورشیدی با احداث کارخانهای به وسعت ۴۱ هکتار در نزدیکی شهر شیراز آغاز کرده است. این شرکت تا کنون در چندین مرحله با تجهیز و نوسازی خطوط تولید خود فناوریهای نوین را به عرصه صنایع کاشی و سرامیک کشور معرفی کرده است و توانسته است به عنوان یکی از پیشگامان این صنعت پیشرفت چشمگیری در کیفیت و کمیت محصولات خود به وجود آورد.

کاشی یزد
شرکت کاشی یزد بعنوان اولین تولید کننده کاشی کف در ایران در منطقه یزد، با استفاده از ماشین آلات روز دنیا فعالیت خود را در زمینه تولید سرامیک کف از سال 1356 آغاز نمود. این شرکت همچنین تولید کاشی دیوار را از سال 1394 آغاز نموده است.

مجتمع کاشی میبد
مجتمع کاشی میبد در سال 1362 در شهر میبد و در کنار شهر زیبا و تاریخی یزد با ظرفیت 5/1 میلیون متر مربع به بهره برداری رسید. تولید کاشی های دیوار تک پخت و کاشی های کف در طرح ها و اندازه های متفاوت و استفاده از بهترین مواد اولیه و فناوری پیشرفته سبب شد تا موقعیت های عدیده ای نصیب این گروه شود و در نتیجه طرح های توسعه این شرکت نیز یکی پس از دیگری اجرا گردد. اکنون مجتمع کاشی میبد با تولید سالیانه 9 میلیون متر مربع کاشی کف و دیوار فعالیت دارد.

کاشی الوند
کارخانه کاشی الوند در سال 1363 با نام "پارس نو" با شماره ثبت 53063 به به منظور تولید انواع کاشی، ظروف چینی و سرامیکی، انواع لعاب و فرآورده های مشابه و وابسته، در اداره ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی تهران به ثبت رسید و در سال 1367 به نام صنایع کاشی و سرامیک الوند تغییر نام داده شد و در سال 1371 به بهره برداری رسید. فاز اول طرح توسعه این شرکت در سال 72، فاز دوم آن در سال 76 تکمیل شد و در سال 1378 عملیات طرح توسعه به منظور تولید کاشی کف به اتمام رسید.
امروزه این شرکت انواع کاشی دیوار، کف و پرسلان پولیشی و ... را در سبد کالای خود دارد.

کاشی سمنان
شرکت کاشی سمنان در سال 1361 تاسیس و در فروردین 1374 به بهرهبرداری رسید. این شرکت یکی از شرکت های پیشتاز در زمینه تولید کاشی دیوار، کف و پخت سوم می باشد و جزو اولین شرکت هایی است که از تکنولوژی چاپ دیجیتال استفاده نموده است.

کاشی تبریز
کارخانه صنایع کاشی تبریز در سال ۱۳۶۲ تأسیس و در سال ۱۳۷۴ در زمینی به وسعت ۱۵ هکتار و با ۵۰ هزار متر مربع زیر بنا احداث و به بهره برداری رسید. از سال ۱۳۷۷ با تغییر اساسی مدیریت و تغییرات اساسی در خطوط تولید ، منجر به تولیدات مرغوب و ایجاد تحولی چشمگیر در صنعت کاشی کشور گردید. ظرفیت تولید فعلی این کارخانه در حال حاضر بالغ بر ۱۰ میلیون متر مربع در سال میباشد.

کاشی مرجان
شرکت کاشی مرجان کار خود را از سال 1371 آغاز نموده و در زمینه تولید انواع کاشی های بدنه قرمز (با جذب آب کمتر از 3%)، کاشی های پرسلان لعاب دار و کاشی های با کاربرد تخصصی از جمله کاشی های ضد اسید صنعتی، کاشی ویژه نما و کاشی های ویژه پارکینگ با بهره گیری از مختصصین مجرب , استفاده از باکیفیت ترین مواد اولیه و تکنولوژی روز دنیا به فعالیت خود ادامه داده است.
روند تولید کاشی و سرامیک در ایران
به طور كلي توليد و رشد صنعت سراميك ايران را ميتوان به چهار دوره كاملا مجزا تقسيمبندي كرد.
• دوره اول از سال 1338 تا سال 1357:
سياستگذاريهاي صنعتي قبل از انقلاب در قالب برنامههاي 5 ساله توسعه و به موازات آن ايجاد زيرساختهاي لازم در ابتداي دهه 30 به گونهاي شكل گرفت كه سرمايههاي حاصل از بخش تجاري كشور به مسير ايجاد واحدهاي كوچك و بزرگ صنعتي و توليد هدايت شود. در بخش صنعت كاشي و سراميك ايران نيز مشاهده ميشود كه موسسان و سرمايهگذاراني كه براي اولين بار اقدام به احداث كارخانه كاشي نمودهاند داراي پايگاه بازاري بوده و طبيعتا سرمايه حاصله نيز منشاء تجاري داشته است. سرمايهگذاري و احداث واحدهاي اوليه كاشي و سراميك براساس شرايط و امكانات ذيل صورت گرفت.
• دوره دوم از سال 58 تا 1368: مزيت نسبي مستتر در بسياري از پارامترهاي توليد مانند مواد اوليه، انرژي، نيروي كار و غيره. تحولات اجتماعي و تغييرات الگوي توليد و مصرف در صنعت ساختمان و گرايش به استفاده از مصالح برتر در سالهاي پاياني دهه 40 و شروع دهه 50 خصوصاً در اقلامي مانند كاشي و سراميك نيز تغيير يافت و گرايش به مصرف كالاي لوكس خارجي پيدا كرد. به همين دليل علاوه بر توليد داخلي، سالانه يك تا 1/5 ميليون مترمربع كاشي از كشورهاي ايتاليا و اسپانيا وارد كشور ميگرديد اما شرايط توليد داخلي و بازار رقابتي به گونهاي تنظيم شده بود كه اين ميزان واردات نه تنها هيچگونه اثر سوء بر توليد داخلي نداشت، بلكه به لحاظ كيفيت و تنوع طرحهاي كاشي وارداتي، زمينه براي ارتقاي سطح كيفي محصولات داخلي نيز فراهم ميشد.
با پشت سر گذاشتن التهابات ناشي از انقلاب و تثبيت نظام جديد سياستگذاريهاي صنعتي كشور براساس رويكرد خودكفايي در توليد به جاي واردات شكل گرفت. تاثير اين سياستگذاري در صنعت كاشي كشور در احداث واحدهاي جديد و توسعه كارخانههاي احداث شده قبل از انقلاب نمايان شد. در سال 1365 با نظارت وزارت صنايع با خريد انبوه براي تعداد ده واحد توليد كاشي شامل چهار واحد كاشي كف هر يك با ظرفيت اوليه 750 هزار مترمربع و 6 واحد كاشي ديوار هر يك با ظرفيت اوليه 5/1 ميليون مترمربع گشايش اعتبار شد. ماشينآلات كارخانههاي مذكور از سال 66 تدريجاً وارد كشور گرديد و اولين واحد در سال 1372 و بقيه آنها تدريجاً تا سال 1375 به بهرهبرداري رسيدند. در اين زمان مجموع ظرفيت توليد كاشي و سراميك ايران به حدود 20 ميليون متر مربع رسيد. اين موضوع نشاندهنده عزم راسخ سياستگذاران صنعتي كشور و مسوولان به تحقق رويكرد خودكفايي و توليد جايگزين واردات بوده است. در ادامه به دليل محدوديتهاي ارزي و همچنين ارتقاء كيفيت توليدات كاشي و سراميك كشور به سطح مطلوب، كه همانا تامين نسبي نيازهاي داخلي بود، محدوديتهاي تعرفهاي برقرار و ورود كاشي و سراميك عملاً متوقف شد.
• دوره سوم از سال 68 تا 79:
در اين دوره به دليل پايان يافتن جنگ و تثبيت شرايط داخلي و رونق گرفتن صنايع خصوصاً ساختماني و نياز روزافزون به مصالح ساختماني از جمله كاشي و سراميك، روند سرمايهگذاري و رشد صنعت كاشي و سراميك با شتاب بيشتري ادامه يافت و با ورود تدريجي محصولات واحدهاي جديد الاحداث به بازار داخلي و تامين كامل نيازهاي بازار، بخشي از آن نيز روانه بازارهاي بينالمللي شد. متوسط رشد سالانه از سال 58 تا پايان 79
(به مدت 20 سال) حدوداً معادل 2/8 درصد ميباشد كه اين درصد رشد دقيقا براساس پارامترهايي مانند رشد جمعيت و رشد اقتصادي كشور بوده است.
• دوره چهارم از ابتداي سال 1380 تا کنون:
همانگونه كه قبلا ذكر شد رشد صنعت كاشي و سراميك ايران طي سه دوره اول (1379 -1338) رشد متوازن و منطبق بر نياز بازار داخلي و توان صادراتي اين صنعت بوده است. با تصويب برنامه سوم توسعه اقتصادي، اجتماعي كشور و ايجاد تسهيلات براي سرمايهگذاري و تشكيل صندوق ارزي، هجوم سرمايهگذاران براي احداث واحدهاي جديد با صدور سهل و آسان موافقت اصولي و پرداخت تسهيلات توسط شبكه بانكي كشور آغاز شد. به طوري كه ظرف مدت دو سال بيش از 500 ميليون متر مربع موافقت اصولي صادر گرديد كه بيش از 220 ميليون آن وارد فاز اجرايي گرديد. توليد و مصرف از نيمه دوم سال 1381 توازن بين مصرف و توليد به هم خورده و آثار مازاد توليد در بازارهاي داخلي به صورت نابسامانيهايي در شبكه توليد و توزيع نظير افزايش كميسيون عاملين فروش، افزايش زمان دريافت وجه كالا، عرضه كاشي و سراميك درجه 1 و 2 به قيمت كالاهاي با درجه پايينتر، حذف درجه 1 و 2 از ليست قيمتها و موارد ديگر نمايان شد. با گذشت زمان و افزايش سريع توليدات و رسوب بخشي از توليدات در سطح بازار و كارخانهها و افزايش نابسامانيها مرحله ورود به بحران از نيمه دوم سال 1382 آغاز گرديد.